(La Croix 18.06.2014 / WHĐ) – Ủy ban Thần học Quốc tế** vừa hoàn thành một công trình
kéo dài hai năm rưỡi về “cảm
thức đức tin” của các tín hữu và mối gắn kết của
cảm thức ấy với Huấn quyền.
Không lẫn lộn
khái niệm này với công
luận, tài liệu của Uỷ ban Thần học Quốc tế nhìn nhận rằng có thể có những bất đồng vàphác hoạ một lời giải đáp.
Trước sự ngạc
nhiên của nhiều người, hồi tháng Mười Một năm ngoái Đức Thánh Cha Phanxicô đã quyết định tham khảo rộng rãi ý kiến các tín hữu, qua một bản câu hỏi gửi đến
các giáo xứ, trước khi diễn ra Thượng Hội đồng Giám mục về Gia đình tại Roma từ ngày
05 đến 19 tháng Mười
năm nay. “Cuộc gặp gỡ quan trọng này liên quan đến toàn thể Dân Chúa, gồm cácgiám mục, linh mục, tu sĩ nam
nữ và giáo dân
thuộc các Giáo hội địa phương trên toàn thế giới, là những người đangtham gia tích cực vào việc chuẩn bị Thượng Hội đồng qua những kiến nghị cụ thể cũng như không thể thiếu
sự nâng đỡ bằng lời cầu nguyện”, Đức Thánh Cha đã viết như trên trong thư gửi cho các gia đình hồi tháng Hai 2014. Đây là một trong
nhiều dấu hiệu cho thấy Đức Thánh Cha đề cao cảm thức đức tin của các tín hữu, mà có khi ngài so sánh với việc những con cừu “đánh
hơi để tìm ra những
lối đi mới trên đường”...
Tham khảo
trước với các tín hữu
Tài liệu về cảm
thức đức tin trong đời sống
của Giáo hội, vừa
được Uỷ ban Thần học Quốc tế công bố sau hai năm rưỡi soạn thảo và được phê chuẩn ngày 05 tháng Năm, đã xuất hiện đúng lúc. Bởi vì khái niệm này –vốn dựa vào Kinh Thánh, và đặc biệt vào “ơn Chúa Thánh Thần” được Thánh Gioan mô tả là mở ra cho “các tín hữu đạt được sự hiểu biết sự thật toàn vẹn”–không phải là không đặt ra nhiều vấn đề: làm sao xác định được cảm thức
đức tin, nhất là khi có một độ chênh giữa những lời dạy của Huấn quyền và cuộc sống hằng ngày của một số người Công giáo, chẳng hạn về việc ngừa thai, hay việc lãnh nhận bí
tích đối với những người ly dị
và tái hôn? Cũng như làm sao nhận ra cảm thức đức tin trong nhiều hình thức đạo đức bình dân?“Trong những điều kiện nào điều mà một tín hữu đã chịu phép Thêm
sức hiểu biết thực sự thể hiện “tiếng nói” của toàn Giáohội?” Đức giám mục Eric Moulins-Beaufort, Chủ tịch Uỷ ban Giáo lý của Hội đồng Giám mục Pháp đã viết như trên trong lời nói đầu cho ấn bản tiếng Pháp của
tài liệu này sắp xuất bản. Và
nhất là, “mối quan hệ giữa cảm
thức đức tin với giáo
huấn của Đức giáo hoàng và các giám mục, cũng như với thần học là gì?”
Các nhà thần học
của Đức giáo hoàng khẳng định: “Có nhiều câu hỏi cần được giải
đáp nếu chúng ta muốn hiểu đầy đủ hơnkhái niệm cảm thức đức
tin và tin tưởng hơn khi sử dụng khái niệm này trong Giáo hội ngày nay”. Tài liệu của Uỷ ban, dài bốn mươi trang, không che giấu những căng
thẳng mà khái niệm này đã có thể hay sẽ còn gây ra. Thậm chí tài liệu còn nhắc lại, khái
niệm này là một nạn nhân của “bức tranh biếm họa về một hàng
giáo phẩm chủ động và một hàng giáo dân thụ động”, và đã bị lu mờ bởi Phong trào Chống Cải cách, nhưng để làm nổi bật hơn việc tái phát hiện khái niệm ấy vào thế kỷ XIX, dưới ảnh hưởng của các nhà thần học như Đức hồng y John Henry Newman. Các tín điều Đức
Mẹ Vô nhiễm nguyên tội, rồi Đức Mẹ
lên trời, đã được định tín sau khi “tham khảo ý kiến” của các tín hữu. “Như thế trong cả hai trường hợp này, việc công bố của Đức giáo
hoàng đã xác nhận và biểu
dương niềm tin vững chắc của
các tín hữu”, theo
tài liệu của Uỷ ban. Nhưng chính
Công đồngVatican II, khi
nhấn mạnh đến sự tham gia cụ thể
của giáo dân vào đời
sống và sứ vụ ngôn sứ của Hội Thánh, mới
đem đến chokhái niệm này tất cả ý nghĩa cao quý của nó.
Một tiêu chuẩn
kép
Cha Serge-Thomas
Bonino, Tổng thư ký Tiểu
ban, cho biết: Uỷ ban đã không phủ
nhận một cách giản đơn rằng vẫn có thể cónhững căng thẳng phát sinh giữa Huấn quyền và “ý kiến chung của các tín hữu”, “cũng không loại bỏ mọi trách nhiệm của nhữnggiáo dân bị coi là được đào tạo kém hay những tín hữu tồi”, nhưng trái lại đã tìm cách tháo gỡ vấn đề. Cha khẳng định: với sựnhất trí cao, Uỷ ban thuộc thẩm quyền của Bộ Giáo lý Đức tin này đã đi đến chỗ loại bỏ “những áp dụng không phù hợp” khái niệm cảm thức đức tin,
những “cách dùng nguỵ tạo”. Cảm
thức đức tin không phải là “phát
biểu của đa số các
tín hữu”. Tài liệu cẩn trọng nhắc lại một “tiêu chuẩn kép” để
xác định thế nào là cảm thức đức tin: thứ nhất về khách quan phải phù hợp vớiTruyền thống; và thứ hai, chủ quan hơn, nhờ đó mà “người tín hữu tham dự vào cảm thức đức tin hoàn
toàn như khi tham gia vào đức
tin và đời sống của Hội Thánh”. Và vì thế, sẽ lắng nghe và đón nhận Lời Chúa trong phụng vụ, “tìm kiếm một đời sống thánh thiện trong
khiêm tốn, tự do và vui tươi”...
Cha Bonino nói:
“Cũng như không phải mọi lời từ miệng của Đức giáo hoàng đều có ơn bất khả ngộ, cũng thế không phải ý kiến nào của các tín hữu đều là cảm
thức đức tin”. Theo cha, Huấn quyền và cảm
thức đức tin tác động lẫn nhau “trong một tác động hỗ tương liên tục”. Huấn quyền giúp cho cảm
thức đức tin tự thanh
luyện, và cảm
thức đức tin giúp Huấn quyền xác định rõ hơn các giáo huấn của mình, để tập trung vào điều chính yếu, dù có phải bỏ đi những lối diễn tả có thể gắn với một bối cảnh lịch sử.
Đây sẽ là cả một thách đố đối với
Thượng Hội đồng Giám mục sắp tới về gia đình ...
(La-Croix)
––––––––––––––––
* Trong kế hoạch năm năm lần thứ tám, Uỷ ban Thần
học Quốc tế đã nghiên cứu về bản chất của cảm thức đức tin (sensus
fidei) và vai trò của nó trong đời sống Giáo hội. Công việc này được
tiến hành trong một tiểu ban dưới sự chủ trì của Đức ông Paul McPartlan và gồm
các thành viên sau đây: cha Serge-Thomas Bonino, O.P. (Tổng thư ký); nữ tu Sara
Butler, M.S.B.T.; cha Antonio Castellano, S.D.B.; cha Adelbert Denaux; cha
Tomislav Ivanĉić, Đức giám mục Jan Liesen; cha Leonard Santedi Kinkupu; giáo sư
Thomas Söding và cha Jerzy Szymik.
Các cuộc thảo luận chung về chủ đề này đã diễn ra trong nhiều
cuộc họp của tiểu ban, và trong các phiên họp toàn thể của Ủy ban từ năm 2011 đến
năm 2014. Tài liệu mang tên “Cảm thức đức tin trong đời sống Giáo hội”, đã được đa số thành
viên của Uỷ ban thông qua theo hình thức đặc biệt với việc bỏ phiếu bằng văn bản,
và sau đó được Đức hồng y Gerhard Ludwig Müller, Bộ trưởng Bộ Giáo lý Đức Tin,
phê chuẩn và cho công bố.
** “Uỷ ban Thần học
Quốc tế” là một trong sáu Uỷ ban
của Toà Thánh, được Đức giáo hoàng Phaolô VI thành lập ngày 11-04-1969. Nhiệm vụ của Uỷ ban là “giúp Tòa Thánh, và đặc biệt là Bộ Giáo lý Đức tin, trong việc nghiên cứu các vấn đề thần học có tầm quan trọng”. Chủ tịch Uỷ ban Thần học Quốc tế là Bộ trưởng Bộ Giáo lý Đức tin –hiện nay là Đức hồng y Gerhard Ludwig Müller. Uỷ ban Thần học Quốc tế gồm 30 thành viên, được Đức giáohoàng bổ nhiệm với nhiệm kỳ năm năm và có thể được tái bổ nhiệm một lần. Hồi tháng Giêng 2014, Uỷ ban này đã công bố một tài liệu về thuyết độc thần và bạo lực, đề
cập đến mối liên hệ giữa việc
tôn thờ Thiên Chúa và tôn trọngcon người.
Huy Hoàng chuyển ngữ
No comments:
Post a Comment